Rất nhiều người chọn đèn LED chỉ dựa vào công suất, nhưng lại không biết rằng chọn đúng Watt mà sai góc chiếu vẫn có thể làm không gian trở nên tối, chói hoặc kém thẩm mỹ. Góc chiếu sáng của đèn LED chính là yếu tố quyết định ánh sáng lan tỏa hay tập trung, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả chiếu sáng và cảm giác không gian. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ góc chiếu là gì, cách tính góc chiếu sáng và cách lựa chọn chuẩn xác để tránh lãng phí và đạt hiệu quả chiếu sáng tối ưu.
1. Góc chiếu sáng (Beam Angle) là gì?
Để hiểu một cách đơn giản nhất, góc chiếu sáng của đèn LED là góc mở của luồng ánh sáng phát ra từ nguồn sáng. Khi ánh sáng đi ra khỏi bóng đèn, nó không đi theo một đường thẳng duy nhất mà tỏa ra theo hình nón.
Trong thuật ngữ chuyên ngành gọi đây là Beam Angle. Vậy Beam Angle là gì? Đó là góc chiếu sáng, thường được đo bằng độ (°), đại diện cho độ rộng của chùm sáng khi nó rời khỏi đèn. Ví dụ, một beam angle 30° sẽ tạo ra chùm sáng hẹp, tập trung, trong khi 120° sẽ lan tỏa rộng rãi.
Mối quan hệ giữa góc chiếu của đèn và cường độ sáng rất chặt chẽ. Hiểu rõ điều này, giúp bạn tránh được tình trạng ánh sáng quá chói hoặc quá mờ tại khu vực không mong muốn, cụ thể:
- Góc chiếu càng hẹp: Ánh sáng càng tập trung, cường độ sáng tại tâm rất mạnh, phù hợp dùng để tạo điểm nhấn.
- Góc chiếu càng rộng: Ánh sáng tỏa đều, cường độ sáng tại tâm giảm đi nhưng diện tích bao phủ lớn, phù hợp để chiếu sáng tổng thể.
2. Tại sao góc chiếu tia lại quan trọng?
Tầm quan trọng của góc chiếu sáng nằm ở khả năng định hình trải nghiệm thị giác người sử dụng và tối ưu hóa toàn bộ hệ thống chiếu sáng. Từ các công trình chiếu sáng kiến trúc, dân dụng và thương mại, việc hiểu rõ và khai thác tốt góc chiếu là điều vô cùng quan trọng đối với các chuyên gia thiết kế. Bởi điều này sẽ giúp ích được trong việc:
- Làm nổi bật điểm nhấn: Góc chiếu hẹp giúp tập trung ánh sáng vào các vật phẩm trang trí, bức tranh nghệ thuật hoặc sản phẩm trưng bày, tạo hiệu ứng thị giác ấn tượng và thu hút sự chú ý. Đây là kỹ thuật được ứng dụng rộng rãi trong showroom, bảo tàng và thiết kế nội thất cao cấp.
- Tiết kiệm điện năng tối ưu: Khi chọn đúng góc chiếu, bạn sử dụng số lượng đèn vừa đủ để bao phủ không gian mà không lãng phí năng lượng. Thay vì lắp nhiều đèn góc hẹp, một vài đèn góc rộng có thể làm việc hiệu quả hơn trong phòng khách, giúp giảm chi phí điện đáng kể.
- Mang đến bầu không khí phù hợp: Góc chiếu sáng của đèn LED cũng ảnh hưởng trực tiếp đến cảm xúc và không khí của không gian. Góc rộng tạo cảm giác thoáng đãng, thân thiện cho văn phòng và phòng khách, trong khi góc hẹp mang lại sự ấm cúng, riêng tư cho nhà hàng và phòng ngủ.
- Bố trí ánh sáng như mong muốn: Hiểu rõ góc chiếu giúp bạn kiểm soát chính xác nơi ánh sáng chiếu đến, tránh tình trạng có vùng quá sáng gây chói mắt và vùng thiếu sáng gây khó chịu. Điều này đặc biệt quan trọng trong thiết kế chiếu sáng chuyên nghiệp.
3. Phân loại các góc chiếu của đèn LED phổ biến
Góc chiếu sáng của đèn LED được phân loại dựa trên độ rộng, phù hợp với nhiều mục đích sử dụng khác nhau. Dưới đây là bảng phân loại các góc chiếu phổ biến, giúp bạn dễ dàng hình dung hơn:
| Góc chiếu | Độ rộng | Ứng dụng chính | Đặc điểm nổi bật |
| Góc hẹp | 15° – 30° | Chiếu điểm (Spotlight) | Ánh sáng tập trung cao với cường độ mạnh. Phù hợp để tạo điểm nhấn ấn tượng. |
| Góc trung bình | 30° – 60° | Chiếu sáng khu vực (Task lighting) | Cân bằng giữa độ tập trung và phạm vi chiếu sáng. Phù hợp chiếu sáng quầy bar, bàn ăn, bàn làm việc. |
| Góc rộng | 90° – 120° | Chiếu sáng tổng thể (Ambient lighting) | Cho ánh sáng phân bố đều khắp không gian. Phù hợp chiếu sáng văn phòng, phòng khách, phòng ngủ. |
| Góc siêu rộng | 120° – 180° | Chiếu sáng công nghiệp | Bao phủ diện tích lớn. Phù hợp dùng cho nhà xưởng, sân vườn, kho bãi,… |
Mỗi một góc chiếu sáng đều có những ưu điểm riêng, điều quan trọng là cần hiểu rõ để lựa chọn loại đèn phù hợp với mục đích sử dụng cụ thể, từ đó tối ưu hóa hiệu quả chiếu sáng và tiết kiệm chi phí đầu tư.
4. Cách tính góc chiếu sáng của đèn LED (Beam Angle)
Để xác định một cách chính xác đèn sẽ chiếu sáng bảo phủ diện tích bao nhiêu trên sàn nhà hoặc mặt bàn. Các kỹ sư thường áp dụng công thức lượng giác tính góc chiếu sáng của đèn LED như sau:
α = 2 × arctan [ d / (2 × (H − h)) ]
Trong đó:
- α: Là góc chiếu sáng (Beam Angle)
- d: Đường kính vùng chiếu sáng (m)
- H: Chiều cao từ sàn đến trần nhà (m)
- h: Chiều cao vật thể cần chiếu sáng (m)
- arctan: hàm nghịch đảo của tang (tan⁻¹)
Ví dụ minh họa:
- Đèn LED lắp cao (H) = 3 m
- Chiều cao mặt phẳng cần chiếu = 0m (mặt sàn)
- Vùng ánh sáng phủ rộng (d) = 4 m.
Áp dụng công thức: α = 2 × arctan [ 4 / (2 × (3 − 0)) ] = 2 × arctan (0.67) = 67°
=> Suy ra góc chiếu sáng khoảng 67°
5. Cách lựa chọn góc chiếu của đèn cho từng không gian, mục đích sử dụng
Việc lựa chọn góc chiếu của đèn LED phù hợp còn phụ thuộc vào đặc điểm không gian, mục đích sử dụng và yêu cầu thẩm mỹ. Mỗi không gian sẽ có một tiêu chuẩn chiếu sáng riêng biệt để đảm bảo cả mặt tính năng và thẩm mỹ. Dưới đây là cách lựa chọn góc chiếu mà bạn có thể tham khảo:
5.1. Chiếu sáng nội thất
Tại hầu hết các ngôi nhà, góc chiếu trung bình từ 40° đến 60° đủ đáp ứng chiếu sáng một cách hiệu quả. Tuy nhiên, góc chiếu sẽ còn phụ thuộc vào từng không gian cụ thể, chẳng hạn như:
- Góc chiếu rộng: Được khuyến nghị để chiếu sáng cho toàn bộ phòng khách, nhà bếp, nhà vệ sinh. Góc rộng 90° giúp ánh sáng phân bổ đều khắp không gian, đem lại sự thoáng đãng và thoải mái.
- Góc chiếu hẹp: 25° là góc chiếu tiêu chuẩn cho trần nhà cao từ 2.7 – 3m. Phù hợp cho các khu vực như cầu thang, khu vực trưng bày, góc trang trí đặc biệt trong nhà. Ánh sáng tập trung cao sẽ làm nổi bật vẻ đẹp và sự sang trọng trong từng chi tiết.
>>>Xem thêm: Hướng dẫn cách bố trí đèn phòng khách sang trọng
5.2. Lựa chọn góc chiếu sáng của đèn LED cho ngoại thất
Nên chọn góc chiếu từ trung bình đến rộng để chiếu sáng ngoại thất như sân vườn, lối đi, ban công. Góc chiếu rộng giúp bao phủ diện tích lớn, đảm bảo an ninh và an toàn khi di chuyển.
Nếu bạn cần làm nổi bật cây cảnh, tiểu cảnh hoặc các chi tiết kiến trúc đặc biệt ở ngoài thất, có thể kết hợp thêm đèn góc chiếu hẹp để tạo điểm nhấn. Nên ưu tiên chọn đèn LED có chỉ số IP cao (IP65, IP66, IP67) để đảm bảo độ bền và an toàn trong chiếu sáng ngoài trời.
5.3. Cửa hàng bán lẻ, showroom
Mục tiêu chính của cửa hàng bán lẻ, showroom là làm sao để nổi bật và hấp dẫn sản phẩm trưng bày nhằm thu hút khách hàng. Điều này cần đảm bảo ánh sáng lý tưởng, giảm thiểu độ chói, trong khi ánh sáng xung quanh cần có cường độ cao để bao phủ toàn bộ cửa hàng. Do đó, họ ưu tiên góc chiếu sáng hẹp và sử dụng nhiều bóng đèn để tạo hiệu ứng sinh động.
Ví dụ:
- Góc chiếu hẹp dưới 10 độ: Được sử dụng để làm nổi bật sản phẩm bên trong tủ trưng bày. Ánh sáng tập trung mạnh sẽ làm sáng lên sự tinh xảo và tạo độ bóng bẩy của sản phẩm.
- Góc chiếu 30 độ: Được dùng cho hệ thống chiếu sáng của các cửa hàng quần áo. Góc này vừa đủ để làm nổi bật từng bộ trang phục trên ma-nơ-canh mà không gây cảm giác chói lóa.
5.4. Chiếu sáng nhà hàng tạo sự sang trọng
Nhà hàng là không gian đặc biệt nơi ánh sáng đóng vai trò then chốt trong việc tạo nên trải nghiệm ẩm thực đẳng cấp. Các nhà hàng cao cấp tập trung vào tính thẩm mỹ, sự sang trọng và đẳng cấp của không gian. Vì nhà hàng thường chỉ mở cửa từ đầu buổi tối đến khuya, việc tránh ánh sáng quá chói là điều vô cùng quan trọng để tạo bầu không khí ấm cúng và riêng tư.
Do đó, hệ thống chiếu sáng tiêu chuẩn cho nhà hàng sẽ sử dụng góc chiếu 25° cho bàn ăn. Góc chiếu hẹp này giúp tập trung ánh sáng vào bàn ăn và món ăn, làm nổi bật màu sắc và hình dáng của thực phẩm, trong khi để khu vực xung quanh trong bóng tối nhẹ nhàng, tạo cảm giác riêng tư và thân mật cho thực khách.
Đối với khu vực bar, quầy tiếp tân hoặc lối đi trong nhà hàng, có thể sử dụng góc chiếu rộng hơn khoảng 40° – 60° để đảm bảo an toàn khi di chuyển mà vẫn giữ được tính thẩm mỹ tổng thể.
5.5. Chiếu sáng cho văn phòng
Với không gian văn phòng sẽ có nhiều nhân viên làm việc cùng lúc, ánh sáng phân bố không đều có thể khiến cho 1 số cá nhân phải chịu ánh sáng chói gắt, trong khi những người khác lại bị khuất ánh sáng. Hơn nữa, khi phải tiếp xúc với màn hình máy tính trong môi trường ánh sáng không đảm bảo, nhân viên dễ bị mỏi mắt và giảm năng suất làm việc.
Do đó, góc chiếu rộng 60° – 90° được ưa chuộng tại không gian văn phòng mở. Góc chiếu rộng giúp ánh sáng phân bố đều khắp khu vực làm việc, tạo môi trường sáng sủa, thoải mái và chuyên nghiệp.
Đối với góc chiếu hẹp hơn (30° – 45°), nên được bố trí tại khu vực làm việc cá nhân, phòng họp nhỏ hoặc những không gian cần sự tập trung cao. Điều này giúp tạo vùng ánh sáng định hướng, giảm phân tán và nâng cao hiệu suất công việc cho những tác vụ đòi hỏi sự chính xác.
5.6. Chiếu sáng trong công nghiệp, sản xuất
Môi trường công nghiệp và sản xuất đòi hỏi hệ thống chiếu sáng đặc biệt với cường độ cao và độ bền vượt trội. Cần cân nhắc lựa chọn đèn có góc chiếu rộng (90° – 120°) để chiếu sáng chung cho toàn bộ nhà xưởng. Góc chiếu rộng giúp giảm thiểu số lượng đèn cần lắp đặt, tiết kiệm chi phí đầu tư và vận hành trong khi vẫn đảm bảo độ sáng đồng đều trên diện tích lớn.
Ngoài ra, cần bổ sung thêm đèn có góc chiếu hẹp (30° – 45°) hoặc trung bình (60°) cho các khu vực đặc thù như kho hàng có giá cao, bàn làm việc của nhân viên kiểm định chất lượng, kỹ sư lắp ráp, hoặc vị trí máy móc đòi hỏi ánh sáng chuyên biệt. Những khu vực này cần cường độ sáng cao hơn (500-1000 lux) để đảm bảo chất lượng sản phẩm và an toàn lao động.
Đặc biệt trong môi trường công nghiệp, việc chọn đèn LED công nghiệp có khả năng chịu nhiệt, chống bụi (IP65 trở lên) và tuổi thọ cao (>50,000 giờ) là vô cùng quan trọng để giảm chi phí bảo trì và thời gian ngừng hoạt động.
6. Tiêu chí quan trọng khi chọn góc chiếu của đèn LED
Khi bạn đã hiểu rõ tầm quan trọng của góc chiếu sáng và sự khác biệt giữa các khóc chiếu, việc lựa chọn góc chiếu sáng của đèn LED chuẩn cần được xem xét qua các tiêu chí sau đây:
6.1. Lựa chọn theo loại hình công trình
- Theo tòa nhà dân cư: Thông thường, các tòa nhà dân cư sẽ chú trọng đến yếu tố ấm cúng và thoải mái. Góc chiếu rộng kết hợp điểm nhấn là lựa chọn chủ đạo.
- Theo tòa nhà thương mại: Các trung tâm mua sắm, khách sạn, văn phòng thường ưu tiên hệ thống chiếu sáng chuyên nghiệp, tạo hiệu ứng thị giác. Góc chiếu trung bình và hẹp sẽ là lựa chọn phù hợp.
6.2. Các loại ánh sáng
- Chiếu xung quanh: Ánh sáng chiếu xung quanh cần phân bố đều, không gây bóng đổ mạnh hoặc điểm chói. Thường sử dụng đèn góc rộng (90° – 120°) được lắp trên trần hoặc âm trần để tạo cảm giác thoáng đãng và thoải mái.
- Chiếu điểm nhấn: Ánh sáng điểm nhấn được sử dụng để thu hút sự chú ý vào các yếu tố kiến trúc, tác phẩm nghệ thuật hoặc vật trang trí đặc biệt. Sử dụng đèn góc hẹp (15° – 30°) với cường độ cao hơn ánh sáng xung quanh ít nhất 3 lần để tạo độ tương phản rõ ràng.
- Chiếu điểm: Ánh sáng tác vụ được thiết kế để hỗ trợ các hoạt động cụ thể như đọc sách, nấu ăn, làm việc trên máy tính hoặc trang điểm. Thường sử dụng đèn góc trung bình (36° – 60°) với cường độ cao (300-500 lux) tập trung vào khu vực làm việc. Ánh sáng tác vụ cần đủ sáng để thực hiện công việc hiệu quả mà không gây mỏi mắt.
>>>Xem thêm: Lux là gì? Cách tính độ rọi (lux) chuẩn cho từng không gian
6.3. Chiều cao trần nhà
Cường độ sáng sẽ giảm dần khi bạn ở xa nguồn sáng. Chính vì vậy, trần nhà càng cao thì ánh sáng ở sàn càng yếu.
- Chiều cao trần nhà dưới 3 mét: Nhà ở, căn hộ, công trình dân dụng cần đèn chiếu góc rộng để đảm bảo ánh sáng phủ đều khắp phòng.
- Chiều cao trần nhà từ 7 mét trở lên: Tòa nhà thương mại, khu công nghiệp, nhà máy sản xuất,.. Những không gian này yêu cầu góc chiếu sáng hẹp, cường độ mạnh mạnh và nhiều đèn chiếu để bao phủ toàn bộ diện tích.
6.4. Loại bóng đèn
Bóng đèn Halogen và Compact truyền thống phát sáng đa hướng (360°) nên buộc phải sử dụng thêm bộ phản xạ để kiểm soát góc chiếu. Việc này không chỉ gây tổn hao khoảng 20-30% hiệu suất ánh sáng mà còn tiêu thụ nhiều điện năng, tỏa nhiệt cao và không tối ưu cho mục đích sử dụng dài hạn.
Đèn LED tích hợp sẵn thấu kính quang học, cho phép định hình góc chiếu chính xác từ 10° đến 120° ngay từ khi sản xuất. Công nghệ này giúp tối ưu hiệu suất phát quang, tiết kiệm điện vượt trội và có tuổi thọ cao gấp 50 lần đèn cũ. Người dùng dễ dàng lựa chọn góc chiếu phù hợp cho từng không gian mà không cần lắp đặt thêm các phụ kiện phức tạp
7. Các câu hỏi thường gặp về góc chiếu của đèn LED
7.1. Góc chiếu sáng của đèn LED bao nhiêu là tốt nhất cho phòng khách?
Thông thường, góc chiếu từ 90° – 120° là tốt nhất để ánh sáng tỏa đều. Tuy nhiên, bạn nên kết hợp thêm một vài đèn Spotlight góc 24° để tạo điểm nhấn cho tranh hoặc kệ tivi.
7.2. Đèn pha LED thường có góc chiếu bao nhiêu?
Đèn pha LED tiêu chuẩn thường có góc chiếu 90° hoặc 120°. Tuy nhiên, các dòng đèn pha chuyên dụng chiếu xa có thể có góc hẹp từ 5° – 30°.
7.3. Góc chiếu có ảnh hưởng đến hóa đơn tiền điện không?
Có. Nếu chọn đúng góc chiếu của đèn LED, bạn sẽ tối ưu được lượng ánh sáng tại nơi cần thiết, từ đó giảm số lượng bóng đèn cần lắp đặt và tiết kiệm điện năng đáng kể.
Việc hiểu rõ về góc chiếu sáng của đèn LED không chỉ giúp không gian của bạn đẹp hơn mà còn bảo vệ thị lực và tiết kiệm chi phí. Đừng chỉ mua đèn theo cảm tính, hãy cân nhắc kỹ thông số Beam Angle để có trải nghiệm ánh sáng hoàn hảo nhất.
Bạn đang băn khoăn không biết chọn góc chiếu nào cho ngôi nhà của mình? Liên hệ ngay với DMT Light qua số 0901.116.123 để được tư vấn lựa chọn đèn LED chiếu sáng phù hợp cho không gian mong muốn của bạn.
